لیشقه

یادداشت‌های فریبرز مسعودی

لیشقه

یادداشت‌های فریبرز مسعودی

شایه روشن اقتصادسیاسی ایران

روزنامه وقایع اتفاقیه 5شنبه 30 دی

سایه‌روشن اقتصاد سیاسی ایران

پایان جنگ مصادف بود با ایجاد تحول و تغییرهای عمده ساختاری در دولتی که دولت سازندگی نام گرفت؛ دوره‌ای که سرآغازیدخبر آزاد‌سازی اقتصادی و اجرای سیاست تعدیل ساختاری شد. در این دوره، هاشمی‌رفسنجانی با تکیه بر وزن و جایگاهی که در مناسبات قدرت داشت، دست به اصلاحات گسترده اقتصادی در کشور زد. در این اصلاحات که در اثر شکست اردوگاه سوسیالیسم، تضعیف ایدئولوژی چپ‌گرایانه و توازن قوا در داخل به راست گرایش داشت، 
در برابر مشکلاتی همچون تورم، بیکاری و گرانی دستاورد چندانی برای اقتصاد کشور به بار نیاورد. در این دوره، دولت به‌سوی تغییر زیرساخت‌های اقتصادی حرکت کرده و با دوری‌جستن از شعارهای عدالت‌خواهانه سال‌های ابتدای انقلاب، در راه اقتصاد آزاد- بازار- حرکتی را‌ آغاز کرد. این دولت که به‌علت مشکلات و محذورات قانونی و فرهنگی از جمله موانع قانونی اصل «44» و «43» قانون اساسی و ذهنیت مخالف‌آمیز عموم مردم از شیوه اقتصاد آزاد یا همان اقتصاد سرمایه‌داری، قادر به پیاده‌سازی تمام منویات خود نبود، در برابر مشکلات فراروی اجرای این سیاست به‌سرعت عقب‌نشینی کرد اما اقتصاد کشور چنان‌که دیدیم هرگز نتوانست خود را از زیر سایه سنگین اصلاحات این دوره به در کند. در بعد بین‌المللی و منطقه‌ای، دولت سازندگی تلاش می‌کرد تا با برطرف‌کردن موانع سیاسی و دیپلماتیک در معادلات اقتصادی منطقه‌ای نقشی ایفا کند ولی بیشتر این‌گونه تحرکات با حرکات مشکوک برخی عناصر و جریان‌های زیرزمینی مقابله می‌شد تا فضا آلوده و غبارآلود باقی بماند.  

ادامه مطلب ...

سیل ما را خواهد برد!

توسعه از اول ابتدایی آغاز می‌شود

گفتگو با رضا بهبهانی کارشناس شبکه و فناوری اطلاعات

روزنامه وقایع اتفاقیه

آیا فناوری اطلاعات در مسیر حرکت ما به سمت توسعه‌یافتگی تسریع ایجاد می‌کند یا باعث دورشدن ما از این هدف می‌شود یا یک پارامتری است که نقش چندانی در توسعه‌یافتگی ما ندارد؟ 
پیش از آغاز بحث، لازم می‌دانم یک نکته را روشن کنم و آن، این است که موضوع توسعه، فناوری اطلاعات نیست بلکه سازوکارهایی بوده که در نتیجه به‌کارگیری فناوری نوین ایجاد شده و این نکته بسیار مهمی است. 
 توضیح بیشتری می‌فرمایید؟ 
بعضی اوقات، فناوری اطلاعات با فناوری کامپیوتر اشتباه گرفته می‌شود. فرض بر این است که فناوری اطلاعات با کامپیوتر و الکترونیک درست شده که این فرض، صددرصد نادرست است. از زمانی که بشر توانست تاریخ مستند را ایجاد کند، ما با وسیله یا ابزاری مواجه شدیم که به‌وسیله آن اطلاعات مستند شده و در دسترس قرار گرفته، قابل انتقال و ذخیره شده است. الان‌ هم که نگاه می‌کنیم، هویت ما با یک ابزار فناوری اطلاعات معلوم می‌شود. شناسنامه‌ای داریم که در آن، اطلاعات هویتی ما ثبت شده و در این شناسنامه شماره، مهر و امضا چاپ شده است. دارایی من اسکناسی بوده که با فناوری اطلاعات چاپ

پیش‌بینی اقتصاد ایران: بیم‌ها و تردیدها

یادداشت روزنامه وقایع اتفاقیه یکشنبه 26 دی

به تازگی، گزارش بانک جهانی درباره پیش‌بینی رشد اقتصاد جهان منتشر شد و در بخشی از این گزارش که به پیش‌بینی اوضاع اقتصادی ایران در سال 2017 پرداخته شده است، رشد اقتصادی 5,2 درصدی را برای ایران پیش‌بینی می‌کند. نرخ رشدی که برای سال جاری، حدود 4,9 درصد برآورد شده بود. چنین نرخ رشدی، نشان می‌دهد ایران در میان کشورهای خاورمیانه و همسایگانش، عملکرد بهتری داشته است اما چرا آثار این رشد در زندگی مردم لمس نمی‌شود؟ 

درباره چراییِ ملموس‌نبودن رشد اقتصادی ایران در زندگی مردم باید به این نکته اشاره کرد که اقتصاد ایران در مرحله ‌گذار از تحریم‌های سخت قرار دارد که در آن سرمایه‌گذاری در صنعت نفت، بانکداری، خودروسازی، زیرساخت‌های ارتباطی و مخابراتی، حمل‌و‌نقل (ریلی، جاده‌ای، هوایی و دریایی)، صادرات نفت و بیشتر از همه تولیدگران از این تحریم‌ها آسیب دیده‌اند اما آنچه مسلم است، رشد اقتصادی به‌دست‌آمده در سال جاری در سایه رفع یا کاهش نسبی این تحریم‌ها به‌دست آمده که عمدتا در زمینه تولید و صادرات نفت ایران بوده که توانسته بازماندن اقتصاد از رشد طبیعی را در سال‌های پایانی دولت احمدی‌نژاد جبران کند ولی به دلایلی که از مجال این بحث خارج است، دولت نتوانسته از برجام، لقمه دندان‌گیری برای اقتصاد بی‌رمق ایران به چنگ آورد.   ادامه مطلب ...

جامعه اطلاعاتی و اشتراک اطلاعات

لینک یادداشت در روزنامه وقایع اتفاقیه 19 دی 95

http://vaghayedaily.ir/fa/News/50558

اینترنت و انقلاب دیجیتال آینده بهتری برای من و نسل بعدی خواهد ساخت. کارخانه‌هایی که به‌جای کارِ کارگر از ربات‌هایی دیجیتالی بهره خواهند برد که نه نیاز به خوردن دارند نه آشامیدن و نه آرمیدن. خط تولیدهای تاریک! اتوبوس‌ها و ترن‌های بدون راننده و دور از خطای انسانی که به مرگ‌ و کشتارهای متعدد منجر می‌شود. من خواهم توانست در کسری از ثانیه با هر نقطه دنیا ارتباط داشته و به دور از قدرت جهنمی انحصارها با هر کس که بخواهم تجارت کنم. می‌توانم تولید اطلاعات کنم و آن‌ها را بفروشم! در عصر اطلاعات توانایی در گرو داشتن اطلاعات و آن نیز در گرو ارتباطات است. زیرا توانایی نه به ثروت بلکه به داشتن اطلاعات متکی است!  ادامه مطلب ...

نان و عشق

هر دقیقه چشم به راهت مینشینم.

تا کی میتونی به پای من بنشینی؟

تا قیامت.

پس دیدار به قیامت!

آنا خودش را عقب ‌میکشد و دستهای عرقآلودش از میان دستهایم سر میخورد.

داستان نان و عشق در سایت نبشت: http://nebesht.com/naan-wa-eshgh-f-massoudi/

شورش برای رهایی، انقلاب برای آزادی

یادداشتی در روزنامه وقایع اتفاقیه
شورش برای رهایی، انقلاب برای آزادی

زیست شهری

فریبرز مسعودی: شهر و زیست شهری، پس از یورش سرمایه‌داری به شهرها و تصاحب فضاهای عمومی و مصادره آنها از سوی حکومت‌ها، به موضوع مهمی برای جامعه‌شناسان، اقتصاددانان و سیاست‌مداران تبدیل شد. شاید بیش و پیش از همه، این هنرمندان و نویسندگان بودند که به نقش و اهمیت فضاهای شهری و تأثیر آن در زیست اجتماعی مردم و حتی عملکرد آن در ارتباط عاطفی و معنوی شهرنشین‌ها پی بردند و از فضاهای عمومی شهرها در آثار شعر، نثر و ترانه‌های خود بهره بردند.   ادامه مطلب ...

خودرو ملی، شاید وقتی دیگر!

خودرو ملی، شاید وقتی دیگر

فریبرز مسعودی

روزنامه وقایع اتفاقیه - شنبه 11 دی

 

این روزها نبض بازار خودرو خیلی تندتر از اقتصاد ایران می‌زند، این هم از شگفتی‌های اقتصاد ما است که در حالی که سایر بخش‌ها و زیر بخش‌ها در محاق و قفل شدگی به سر می‌برند این صنعت پر هزینه این چنین در بازار می‌تازد و چشم‌ها را خیره کرده است. خودرو توانسته است چه به لحاظ آمار تولید و چه به لحاظ واردات در صدر یا در میانه‌های رو به بالای جدول اقتصاد خواب رفته ایران قرار گیرد. هر یک از شاخص‌های اقتصادی مانند فقر، بیکاری و رکود کافی است تا این پیشران صنعت را به رکود و حتی ورشکستگی وادارد اما چرا در ایران این چنین نشده است بخش مهمی مرهون تلاش دولت برای تزریق رانت به این صنعت و بخشی دیگر نیز ناشی از نقد شوندگی و در دسترس بودن خودرو برای اکثر طبقات جامعه است. واقعیت آن است که اگر نخواهیم بگوییم دریافت وام از بانک‌ها برای بیشتر مردم نشدنی یا دست کم بسیار سخت و دشوار است ولی خودروسازان و وارد کنندگان خودرو به سادگی تا میزان بالایی وام خودرو در اختیار مشتریانشان قرار می‌دهند، ضمن این که هنوز هم خودرو قدرت نقد شوندگی بالایی دارد و برخی خودروهای ساخت داخل را به قول فعالان بازار می‌توان سر کوچه هم فروخت. بخش زیادی از افراد بیکار از خودروهای شخصی به عنوان وسیله امرار معاش یا دست کم کمک خرج استفاده می‌کنند که در مواقع لزوم هم خود و خانواده می‌توانند از خدمات آن بهره مند شوند. دراین میان دولت با تزریق پول و سرمایه و توجه جدی به خودروسازی به آن به عنوان پیشران صنعت کشور و مهم تر از آن پلی برای ورود سرمایه گذاران به کشور و و بازیابی جایگاه ایران در اقتصاد جهانی نگاه کرده و می‌کند. صنعتگران زیادی نیز به دلیل گستردگی و گونه گونی صنایع وابسته به خودرو مشتاق گسترش بازار آن هستند و شهرداری‌های به درآمدهای ناشی از تولید و خدمات خودرو چشم دوخته و سازمان محیط زیست نیز خود را به این خرسند ساخته که خودروهای ساخت اروپا به کاهش آلایندگی‌ها کمک کنند. اشتغال‌زایی و ایجاد ارزش افزوده این لکوموتیو صنعت نیز از برگ‌های برنده صنعت خودروسازی است، در یک کلام هرکس در صدد است تا از این نمد کلاهی برای خود بدوزد، چه، اگر مخالفتی هم باشد یا سیاسی کاری است یا از سوی سرمایه‌داری تجاری و رانتی است و یا به شکل قراردادها است نه به پیامدهای پیچیده آن.  ادامه مطلب ...

نابرابری‌های جهانی، زنان را می‌بلعند

این یادداشت در روز یکم دی در پرونده ویژه اشتغال و توسعه در روزنامه وقایع اتفاقیه با یادداشت های سیمین کاظمی؛ مسعود امیدی، مقداد محمدی و فریبرز مسعودی  منتشر شده است. http://vaghayedaily.ir/fa/News/50015

بحث‌های تئوریک فراوانی در میان صاحب‌نظران اقتصادی مبنی‌بر انباشت اولیه سرمایه و نقش آن در پیشرفت صنعتی و علمی کشورهای صنعتی وجود دارد که از حوصله این مقال بیرون است اما اگر فرض را بر این بگذاریم که دولت برای دستیابی به توسعه، راهی جز توسعه سرمایه‌دارانه ندارد، با نگاهی بسیار کوتاه به تاریخ صنعتی‌شدن کشورهای کانونی سرمایه‌داری درمی‌یابیم که ویژگی مشترک این کشورها در مسیر پیشرفت اقتصادی آنها در دوره‌ای که پای در راه توسعه اقتصادی و انقلاب صنعتی گذاشتند قناعت، گردآوری ثروت و بهره‌کشی از نیروی کار در جهت فعالیت گسترده تولیدی بوده است.   ادامه مطلب ...