لیشقه

یادداشت‌های فریبرز مسعودی

لیشقه

یادداشت‌های فریبرز مسعودی

دست‌های تهی لیبرالیسم در عرصه اجتماعی

لیبرالیسم همواره به آزادی فرد به عنوان تکیه گاه ایدئولوژیک خود در برابر سایر ایدئولوژی‌ها نازیده است. لیبرالیسم می‌گوید فرد تا آن‌جا آزاد است که آزادی دیگری را خدشه دار نسازد. اما مارکس در برابر این استدلال می‌گوید: پس مرز آزادی من تو هستی؟ مارکس ادامه می‌دهد که پس من بدون دیگران به طور کامل آزاد خواهم بود! ولی آیا همه حقوق مردم در دولت لیبرالی در همین نکته آزادی فردی و آن هم در رویارویی با جمع نهفته است؟ حقوق اقتصادی، سیاسی، فرهنگی افراد در نظام مدنی لیبرالیسم کجاست؟ داشتن حق کار، سرپناه، تحصیل و برخورداری از بهداشت و مراقبت‌های پزشکی در کجای این نظام جای دارد؟ مشکل در نظام‌های لیبرالی و نولیبرالی تنها بر سر درآمد و مصرف نیست- که بد جوری هم در این عرصه شکست خورده لیبرالیسم- مراد ما در این جا دست‌های تهی لیبرالیسم در عرصه فرهنگ و بهداشت روانی افراد جامعه است.یکی از مشکلات حل نشدنی در چارچوب نظام اقتصاد لیبرالیستی اعتیاد است. در این رابطه مطلبی در سایت البرز خواندم که به نظر می‌رسد به خوبی از عهده مطلب برآمده است. می‌توانید مطلب را در این‌جا بخوانید.




داستان یارانه انرژی در ایران

بحث یارانه ها همواره در سال‌های پس از انقلاب از موضوعات بحث برانگیز اقتصاد ایران بوده است. یارانه نه وی‍ژگی اقتصاد ماست نه منحصر به کشورهای خاصی است بلکه در همه کشورها و اقتصادها یارانه‌هایی از سوی دولت به برخی خدمات یا محصولات تعلق می گیرد، به گونه‌ای که نمی‌توان گفت نفس پرداخت یارانه خوب یا بد است، بلکه این کارکرد و نحوه تخصیص یارانه است که می‌تواند نتیجه مثبت یا منفی برای اقتصاد و مردم داشته باشد. پرداخت یارانه به خودی خود نه امری مذموم و ناپسند و نه امری فی نفسه مثبت و خیراندیشانه است. بحث یارانه را می‌توان در ارتباط با دولت رفاه یا عدالت بررسی و تحلیل نمود. ولی آن‌چه در ایران اتفاق می‌افتد نوع خاص اقتصاد ایرانی است. اقتصادی رانتیردر خدمت دولتی رانتیر که قصد آن داشته تا بخشی از پول نفت را به گونه‌ای در میان مردم تقسیم کند. در واقع بحث یارانه‌ها در ایران با بحث دولت رانتیر گره خورده که بررسی ماهیت و ابعاد آن مجالی دیگر می‌طلبد، ولی در این‌جا لازم است برای کمک به روشن شدن بحث اشاره کوتاهی به اقتصاد رانتیر داشته باشیم.

ادامه مطلب ...

تبدیل اقتصاد رو زمینی به زیر زمینی

پس از انقلاب اقتصاد ایران در مجموع دو مدل اقتصادی را تجربه نموده است که البته هیچ یک از دو مدل فوق به طور کامل اجرا نگردیده و با اعوجاجات تندی همراه بوده است. در این مجال امکان بررسی دوره‌های گوناگون مدل‌های اقتصادی 30 ساله جمهوری اسلامی ایران وجود ندارد. ولی به طور کلی سیاست‌های اقتصادی که در سال‌های پس از انقلاب در ایران اجرا شده به چهار دوره با دو رویکرد و البته با شعار عدالت‌جویانه تقسیم بندی می‌شود.

ادامه مطلب ...

التهاب در سنگر بازار

بازاریان ایران همیشه در برابر اوضاع اقتصادی و کسب و کار خود شکرگزار خدا بوده و لب به شکایتی نمی گشایند. بازاریان بدون خودنمایی و ریا چندین برابر مالیاتی که قانونا بایستی به دولت بپردازند به عنوان خمس و زکات به روحانیت شیعه پرداخته و همواره در برابر مشیت الهی خود را مطیع و تسلیم می‌دانند. بازار ایران همواره مامن و ملجاء روحانیت شیعه بوده است.  آن‌ها در همه سال‌های پس از انقلاب پشتوانه انقلاب بوده و روحانیت سنتی و جناح محافظه‌کار سیاسی ایران همیشه مورد پشتیبانی و حمایت آن‌ها بوده‌اند به گونه‌ای که می‌توان گفت اساسا یکی از شاخه‌‌‌‌‌‌‌‌های تناور انقلاب اسلامی ریشه در بازار و پشتیبانی‌های بازار داشته است. با توجه به پیوستگی ژرف و بنیادین بازار با اصول‌گرایان که احمدی نژاد بخشی از آن‌ها را نمایندگی می‌کند چالش اخیر دولت نهم با بازار می‌تواند نشانه‌ای از تحرکات بسیار گسترده سیاسی جناح  احمدی نژاد در آستانه انتخابات ریاست جمهوری و فراتر از آن برنامه دولت برای فتح بازار، این سنگر سنتی محافظه کاران سنتی ایران باشد.

ادامه مطلب ...

مرخصی اجباری خودروسازی ترکیه

امسال در آغاز سال نو میلادی کارگران صنایع خودروسازی در حالی به خانه خود می‌رفتند که امید بازگشت دوباره به سرکارهای‌شان بسیار ضعیف بود. بنا به آمارهای دولتی در سال 2008 نزدیک به 55 هزار نفر از کارگران ترکیه بی کار شده و به صف بیکاران پیوستند.

ادامه مطلب ...

دولت صدقه ! چک های 5 میلیون تومانی و تاریخچه رانت در اقتصاد ایرا

تا کنون مقالات زیادی در باره ساختار اقتصاد ایران و کشورهای مشابه نگاشته شده که هر یک دارای ارزش‌های خود می‌باشد. ماجرای استیضاح کردان وزیر کشور دولت نهم فقط می‌توانست برملا کننده ساختار و ایده‌آل دولت نهم باشد. این یادداشت در همان موقع در روزنامه اعتماد ملی به چاپ رسید که پیامدهایی هم داشت و بماند...!

ادامه مطلب ...

صورت حساب ها از راه می‌رسند!

این هم موضوعی است در ادامه بحران اقتصادی آمریکا و پیش بینی کاهش بهای نفت. شما در این یادداشت که در روزنامه اعتماد ملی به چاپ رسیده می‌توانید بخشی از دلایل انفجار بهای نفت و مسائلی که به بحران اقتصادی دنیای سرمایه داری منجر شد را ببینید.

ادامه مطلب ...

رویای آمریکایی، آن خانه را نخر!*

این تیتر را از نشریه اقتصادی فوربس برداشته‌ام.

ادامه مطلب ...

صلح معلق

یکی از مشکلات اقتصاد ایران طول کشیدن پروژه‌هایی است که در کشورهای مشابه ما برای اجرای هر یک از آن‌ها بسیار کم‌تر از ما زمان صرف می‌شود. یکی از این پروژه‌ها که می‌توانست برای ایران هم موقعیت سیاسی و هم موقعیت اقتصادی خوبی ایجاد کند خط لوله صلح بود که گاز ایران را از راه پاکستان به هندوستان می‌رساند. متاسفانه این موقعیت بسیار خوب با ناکارایی دستگاه دیپلماسی دولت نهم مثل باقی موقعیت‌ها از دست رفت. این یادداشت را من سال گذشته برای روزنامه اعتماد ملی نوشتم که در همان روزنامه چاپ شد. با توجه به بحث‌هایی که به تازگی در این باره دوباره به جریان افتاده بد ندیدم این مطلب را در وبلاگ بگذارم.

ادامه مطلب ...

کشمکش انرژی میان آمریکا و اتحادیه اروپا

این هم مطلبی است در باره انرژی که پیش از این در روزنامه کارگزارن چاپ شده است. به دوباره خواندنش می‌ارزد.

ادامه مطلب ...